De laatste weken van mijn stage

Hallo iedereen,
Inmiddels ben ik al weer een tijdje terug in Nederland (sinds 18 augustus al weer). Ik was al begonnen met schrijven in Costa Rica maar door alle drukte van afgelopen maanden ben ik er niet aan toe gekomen om dit af te ronden. Dus vandaar dat deze laatste tekst nu pas komt. Ik heb in ieder geval nog genoeg mee gemaakt om een mooi verhaal uit te werken.

Laat ik als eerste maar beginnen met mijn visumrun naar Panama. Omdat ik meer dan 90 dagen in Costa Rica moet zijn voor mijn stage, ben ik verplicht om minimaal 72 uur Costa Rica uit te gaan om een nieuw visum te krijgen bij binnenkomst. Dit om te voorkomen dat ik problemen krijg als ik het land weer uit wil na mijn stage.

Ik heb het voorrecht gehad dat mijn ouders ook voor twee weken naar Costa Rica konden komen. Mijn ouders zouden aankomen in San Jose en dan zouden zij naar Guapilles afreizen om daar samen met mij naar Cahuita te gaan. De reis over het kanaal vanaf het onderzoeksstation naar de locatie waar ik op de bus kon stappen duurde nu maar 45 minuten in plaats van de 2 uur die het de heenweg duurde. Dit heeft te maken met dat het kanaal nu weer goed vol met water zat. In plaats van ondiepe bodems ontwijken moest de gene die de boot bestuurde nu uitwijken voor gigantische bomen die door dit dynamische kanaal opgeslokt zijn. Aangekomen in Guapilles zette ik mijn telefoon verbinding aan, eenmaal contact met mijn ouders. Bleek dat ze nog in San Jose waren omdat hun bagage niet meegekomen was. Ben dus weer de andere kant uit gereisd en de eerste nacht met mijn ouders in een hotel in San Jose doorgebracht, helemaal niet erg om weer met de bus uit het raam starend naar de mooie bergregenwouden te kijken.

Ik heb nooit gedacht dat ik nog zo kon genieten van dingen die voor ons in de westerse wereld standaard zijn. Een warme douche voor het eerst sinds 2 maanden, schone kleding waar ik wel 10 minuten aan kon ruiken omdat dit gewoon zo heerlijk ruikt. Snoep als mentos en andere zoetigheid uit Nederland. Hoe ongelooflijk lekker en fijn dit allemaal wel niet is na 2 maanden in de jungle te hebben geleefd. Maar de knaller was toch wel in de avond eten bij de Mcdonalds, jah je hoort het goed: MCDONALDS. Nooit gedacht dat ik dat in mijn leven nog zou zeggen, maar dat was echt het lekkerste wat ik in tijden gehad heb. Ik heb zo ongelooflijk genoten van een vette hamburger, friet en een heerlijke mcflurry. Een nacht zonder de benauwde hitte want San Jose ligt veel meer op hoogte dan ons onderzoekscentrum. Daardoor is het hier gewoon veel aangenamer qua temperatuur en luchtvochtigheid.

De volgende dag kwam de bagage in de middag dan eindelijk aan, wij zijn maar meteen door gereisd naar Qahuita via Limon zodat wij toch nog een beetje op tijd aankomen. Voor een nachtje een goedkope cabine geregeld. Meteen maar even een uitstapje gemaakt naar het naastgelegen natuurgebied. Nog geen 5 minuten in het gebied en we lopen al een fantastisch geel gekluerde Eyelash pitviper tegen het lijf. Verbazingwekkend hoe snel mensen hier geconfronteerd worden met gevaarlijke slangen, want de eyelash pitviper is toch wel een van de dodelijkste slangen van Costa Rica. Verder in het park zagen wij meerdere wasberen etend van afval. Capucijnapen die niet schuw zijn en eigenlijk zelfs heel brutaal zijn omdat ze voedsel van mensen proberen te stelen.

Doordat wij niet echt te spreken waren over deze cabine, zijn wij de volgende dag naar een hotel verhuist, een erg gave plek met veel vogels en zelfs een nieuwe soort pijlgifkikker voor mij (Dendrobates auratus). Erg schuw maar fraai groen met zwart gekleurde diertjes.

Het sfeertje in Cahuita is erg bijzonder, overal rastamannen, bijzondere types, allemaal mensen die de complete Jamaicaanse sfeer uitstralen.
Door naar Bastimentos. Er was een shuttle die ons oppikte, de chauffeur die ons vanaf het hotel naar de shuttle zou brengen miste de bus en reed twee keer de verkeerde kant uit. Toen werd volgens mij de dochter van de man opgehaald omdat we toch moesten wachten op de volgende shuttle. Uiteindelijk hebben wij de eerst volgende shuttle toch kunnen pakken en kon onze weg naar Bastimentos vervolgd worden.

Wat een prachtige bossen hebben wij ook weer gezien tussen Cahuita en de plaats waar wij de boot op gingen. Gevolgd door een fantastische boot trip door mangrove naar Isla Colon. Vanaf daar door naar Bastimentos, ondeweg zijn wij nog bijna over een tuimelaar heen gevaren die vlak voor de boot ineens op dook. Bastimentos is het mooiste strand wat ik ooit gezien heb. Ongelooflijk. Prachtige wandeling door een (wel wat voor toerisme ingericht) regenwoud. Naar een echt bounty strand met wit zand en helder water met prachtige golven. Een erg gezellig barretje en restaurantje met veel leuke mensen o.a. wat andere backpackers. Door een foutje in de reservering moesten wij in de dorms slapen. Eerst keken mijn ouders hier wel een beetje tegenop, maar later bleek dit toch allemaal wel mee te vallen omdat wij hierdoor wel gemakkelijk andere leuke mensen leerden kennen. Wandeling door een mooi regenwoud met een verlaten strand met koraal, meer koraal naar links.

Gaaf aan Bastimentos is dat hier Pijlgifkikkers voorkomen die precies dezelfde soort zijn als de soort die ik onderzocht heb in Costa Rica, maar dan met een totaal andere kleur en patroon. Mooie golven om in te zwemmen, maar deze zee blijft onvoorspelbaar. Door onderliggende sterke stromingen komen er op sommige locaties onverwachts ripcurrents opzetten. Deze stromingen trekken vanaf het strand richting open zee. Paniek is dan het grootste gevaar, maar mocht je er ooit in komen. Als je synchroon aan het strand zwemt dan kom je uiteindelijk weer op het strand terecht. Mama en ik hadden geluk dat wij met een aantal wat grotere golven terug richting het strand konden drijven, voordat de stroming ons mee nam.

Binnen een dag zijn wij compleet vanaf Isla Colon op bocas del torro in Panama naar ons onderzoeksstation gereisd, na gaan dat dit dicht bij de Nicuraguaanse grens ligt. Pa en ma waren verrast van deze mooie plek in het woud aan het water. Mijn ouders zijn met mij op pad geweest om pijlgifkikkers te vangen voor mijn onderzoek, ze zijn mee geweest op morning cencus waarin ze het strand en de schildpad nesten ook eens konden zien. Ze waren er twee dagen maar waren ook weer blij om weg te gaan omdat ze de muggen en het vrij primitieve leven ook wel gezien hadden.
Dat was een gave tijd die ik met mijn ouders meegemaakt heb.

Voor de rest heb ik vooral op het strand nog wel wat bizarre dingen meegemaakt. Dit is wat ik allemaal tegengekomen ben tijdens nightpatrol:
Lopen in spinnenwebben met de grote spinnen die in je gezicht wandelen, mensen die spontaan kliffen af donderen en faceplants maken (he Bas). Honden die je laten schrikken terwijl je geen hand voor ogen ziet, lokale mensen die ineens uit het niets opduiken op kliffen of op het strand.
Maar het toppunt was toch wel een ervaring die ik van mijn leven niet meer ga vergeten. Samen met twee anderen zijn wij op nighte patrol. 10 minuten met de kano, 10 minuten lopen naar het begin van het transect, vanaf daar waren wij zon 15 minuten onder weg. De zee stond zo hoog dat wij een klif op moesten lopen. Daar staan palmbomen en veel takken dus is eigenlijk altijd vrij vervelend om te lopen, ik raak met mijn linker hand een palmboom aan. Plotseling voel ik een steek, het voelde alsof er een slang met zijn giftanden in mijn vinger gebeten heeft. Ik schrik mij kapot en roep keihard auwww! De anderen haasten naar mij toe en wij lopen naar het pad, hier kunnen wij met licht kijken wat er aan de hand is. Blijkt een klein gaatje in mijn vinger te zitten, het bloed een beetje maar niet extreem. Vanaf dat moment begint mijn vinger gek te doen. Het voelt alsof het binnenste van mijn wijsvinger rond draait en maar door blijft draaien. Eigenlijk een heel naar gevoel, maar vanaf de eerste seconde dacht ik dat ik misschien wel gebeten was door een van de dodelijke slangen hier. Proberen rustig te blijven en langzamerhand richtig een voormalig hotel lopen om hier even te kijken of ik verder kan of niet. Verbazingwekkend genoeg kreeg ik het voor elkaar om toch heel rustig te blijven ondanks alle onzekerheid. Maar de pijn word meer en meer, mijn vinger zwelt op, de pijn straalt door mijn hele arm, en wij weten nog steeds niet wat het precies is. Dus om veiligheid voorop te stellen besluiten wij toch maar om terug te gaan naar het onderzoeksstation. Gedachten dwalen door mijn hoofd: “Als dit een eyelash pitviper of een andere gevaarlijke slang is, hoe ga ik dan zo snel naar het ziekenhuis komen? Om bij het station te komen duurt een half uur en vanaf daar is het nog eens 3 uur naar het dichtstbijzijnde goede ziekenhuis.” Mijzelf gerust stellen met de gedachten dat ik zelfs in het ergste geval nog wel wat tijd heb om bij het ziekenhuis te komen, wandelen/varen wij rustig terug naar het station. De pijn word langzaamaan erger, maar ik focus mij vooral op veilig terug komen naar het onderzoeksstation dus ik negeer de pijn zoveel mogelijk. Eenmaal op het onderzoek station aangekomen is de lokale manager daar. Meteen een Spaans sprekend meisje de situatie uit laten leggen en vragend wat het kon zijn. Gevraagd word of mijn lymfeknopen onder mijn oksel gevoelig zijn, mijn antwoord is ja. En de manager zegt: Het is een bulletant (kogelmier)!! Ik ben nog nooit zo blij geweest.
Het feit dat dit een bulletant beet is zorgt ervoor dat ik niet in gevaar ben, maar dat ik gewoon mijn “pijntijd” uit moet zitten. Dit is de grootste opluchting die ik ooit in mijn leven heb gehad. De pijn voelt inmiddels als een mes die in mijn vinger maar rondjes blijft draaien. Rustig aan tafel gaan zitten en iedereen die op het station aanwezig was kwam naar mij toe om te vragen wat ik nou precies voelde. De Bulletant dankt zijn naan namelijk puur en alleen om zijn steek, deze schijnt net zo pijnlijk te zijn als geraakt worden door een kogel. Deze soort staat bekend als het pijnlijkst stekende insect dat op deze aardbol rond loopt. Ze zeggen dat het 30x zo pijnlijk is als de steek van een honingbij, dit geloof ik wel moet ik zeggen.
Achteraf gezien heb ik schijnbaar alsnog vies geluk gehad, want ik ben maar heel kort gestoken. Genoeg voor een pijnlijke paar uur. Maar als je echt een volledige steek van deze mier ervaart dan kan de pijn tot 24 uur duren, soms zelfs nog langer als je daar gevoelig voor bent. Een uur na de steek was ik een beetje tot rust gekomen, iemand bood mij een kop thee aan. Ik kreeg de thee en begon meteen te drinken. Een 10 minuten later vroeg iemand mij verbaasd: Hoe kun je die kokende thee in godsnaam al drinken? Ik had het helemaal niet door, omdat mijn vinger zo’n pijn deed voelde ik het kokend heette water in mijn mond en keel niet eens. Het gevoel alsof er een mes in mijn vinger rond draaide bleef voor zo’n dik anderhalf uur continu aanhouden, ook trilde ik als een gek. Het half uur dat daar op volgde kwam het af en toe terug. Zo’n 3 uur na de steek wou ik proberen te slapen. Maar dit lukte niet aangezien mijn vinger nog echt brandde. Een uur later nog eens geprobeerd en toen lukte het wel, werd regelmatig wakker deze nacht en voelde dan mijn brandende vinger weer. Toch wel geslapen tot 10:15 uur (14 uur na de steek). Nog steeds een drukkend en tintelend gevoel aanwezig in mijn vinger. De hele dag door tot 20 uur na de beet aan toe vrijwel continu het een brandend gevoel alsof ik mijn vinger goed geklemd had en af en toe vlagen waarin mijn vinger weer begon te steken. Vervolgens een paar uur nergens last van, waarna ik in de avond ineens kapot moe en misselijk was. Sinds de steek heb ik gewoon echt geen besef van tijd gehad, mijn lichaam zat zo vol gepompt met allerlei overlevingshormonen. 3 dagen later mijn hele linkerkant voelde nog alsof er veel spierpijn was, in mijn schouder, elleboog, arm en buik. Hoe ongelooflijk dat zo’n klein dier zoveel impact kan hebben op een menselijk lichaam. ‘

De keer erna dat ik in Cerro ( hier zit het nest van kogelmieren) had ik er toch wel moeite mee wanneer ik kogelmieren zag lopen op boomstammen waar wij overheen moesten kruipen. Maar het is allemaal goed gegaan zonder nog een keer gestoken te worden. Ook de ene leafcutterant die mijn vel in mijn been open ritste met mijn kaken liet mij schrikken omdat ik dan automatisch denk aan een kogelmier. Maar uiteindelijk zakte dit schrikgevoel weg en kon ik zonder enige moeite in het bos of op het strand lopen, uiteraard wel iets voorzichtiger dan voorheen, maar dat is op zich ook wel terecht in een tropisch land als Costa Rica.

'S avonds werd ik geroepen omdat er een slang over het pad gleed, eenmaal aangekomen schoot het dier weg zonder dat ik de kans kreeg om hem te vangen. Soort was onbekend daardoor wou ik hem niet zonder lamp op pakken. Een lamp gepakt end e bosjes afgezocht, eindelijk gevonden. Ik herkende hem als een northern cateyed snake. Gevangen en in een zak gedaan, de volgende dag tijdens het opmeten wilde ik de slang over geven aan iemand anders. Ik had al wel door dat dit dier erg agressief was. Dit ging dan ook mis, het dier draaide zijn kop om en schoot met een giftand in mijn hand. Gelukkig bleef het bij een wondje dat een beetje tintelde maar voor de rest ook niets geen gevolgen had.

Onderdeel van ons werk is om de nesten die al uitgekomen hadden moeten zijn op te graven, bij te houden en te kijken hoeveel eieren er daadwerkelijk uitgekomen zijn. Ik heb twee van deze opgravingen mee gemaakt. Een was alles dood, maar bij een lederschildpad nest bleken toch 25 individuen uitgekomen te zijn. 7 embryo's zaten dood in de eieren, waarvan een dier al volledig vergroeid was. Erg gaaf om te zien, maar tegelijkertijd toch sneu dat het diertje op het laatste moment gesneuveld is. Tijdens deze uitgraving vonden wij een bamboestok van ongeveer 10 meter. Deze konden wij goed gebruiken voor het maken van bamboestructuren die wij gebruiken om op het nest te leggen zodat honden er minder goed bij kunnen. Maar het probleem is dat wij toch zon 5,5 km moesten lopen met dit ding, nog niet gesproken over het ongeveer 50 meter brede kanaal waar wij over moesten. De leidinggevenden geloofden er toch niet in dat ik en Bas dit ding naar de station zouden brengen. Maar wij vonden het juist een leuke uitdaging en na deze best lange wandeling al zwemmend met de bamboestok naar de station gezwommen, wat toch resulteerde in een aantal erg verbaasde gezichten. Maar nu hadden wij in ieder geval genoeg bamboe voor een tijdje.

Meerdere keren heb ik wilde dieren gered van honden in de laatste weken. Een keer was het een miereneter die aangevallen werd door 3 van onze honden. Ik moest de honden er letterlijk vanaf gooien. Het arme dier kwam overeind en ging rechtop staan als een soort van karatekid. Uiteindelijk met hulp van anderen de honden gevangen en vast gebonden zodat de miereneter weer veilig naar het bos kon.

Een andere dag weer opgeschrikt van het blaffende en jankende geluid, dit keer dachten de honden een stekelvarken te kunnen vangen. Maar helaas voor de honden hadden ze niet meer dan een mond vol stekels. Een hond had zelfs rond de 100 stekels in zijn bek. Zorgvuldig met een pincet hebben wij alles eruit gehaald. Maar de honden schijnen hier niet van te leren want dit is nu al de zoveelste keer schijnbaar.

Nu ik terug ben in Nederland mis ik echt wel al de geweldige dingen die bijna dagelijks gebeurde of gezien werden vanaf mijn kamer in Costa Rica. De apen die dagelijks vanuit met bed te zien waren, de onweer die mijn bed en het hele huis deed trillen (Hoorde zelfs verhalen van een collega die in de hoofdstad was met erge onweer en dat toen overal auto alarmen afgingen door de harde dreunen, om een beeld te geven van hoe extreem onweer in de tropen is). De extreme zee die binnen 3 uur 6 grote palmbomen van de kliffen heeft afgeslagen, alles is zo extreem dynamisch en creëert gezamenlijk zo veel structuren. Ook mis ik de heerlijke kokosnoten met het frisse melk en als je geluk had een dikke laag kokos, die termieten die wij geproefd hebben mis ik toch iets minder. Alhoewel ze wel naar worteltjes smaakten en dat wilde ik ook eens meegemaakt hebben.
Wat ik minder mis dat zijn de muggen en het babypoeder dat ik dagelijks nodig had om een beetje op te drogen.
Het moment dat wij op het strand waren en de bliksem ineens op 3 seconden van ons vandaan was. Geschuild bij een lokale bar waar wij een soort van verse rijstepap kregen. Heerlijk was dit, wachten tijdens de storm waarbij ik ook nog een bliksemschicht in de zee zag inslaan.
De extreme nightpatrols hebben nog een aantal keren voor vrij zware wandelingen gezorgd, al rustend op een boomstam zeewater over ons heen krijgend en meerdere soepschildpadden die mij compleet onder hadden gegooid met zand. Een individu was echt extreem. Wij waren een uur aan het wachten nadat wij klaar waren met gegevens van de schildpad verzamelen. Dier was gewoon een compleet gat naast zijn nest aan het maken om zijn nest te verbergen. Dit resulteerde in een gigantisch gat met een cirkel van 2 meter eromheen waarin overal los zand lag. Wij waren dan ook met drie man een uur lang bezig om dit nest te verbergen en ervoor te zorgen dat het erop lijkt alsof er geen nest is.
Bijzondere momenten staan mij nog goed bij: zoals de dag dat ik otters ben wezen zoeken. 1,5 uur naar locatie kajakken, daar rond gekayakt, veel verschillende locaties met otterpoep gevonden. Maar geen otters. De terugweg wel 5 groepen apen gezien: 1 groep capucijnen, 2 groepen brulapen en 2 groepen slingerapen waarbij er in een groep een capucijnaapje bij zat. In totaal 7 uur wezen kayakken, helemaal gebroken maar wat een gave ervaring. Want je zit toch echt op een kanaal midden in de jungle.

Om slangen los te laten mocht ik anderen begeleiden om 's nachts in de jungle een aantal slangen los te laten, hoe ongelooflijk dat ik dan eigenlijk een soort van gids was op een toch van 2 uur door het regenwoud. Wat eigenlijk nog best wel gevaarlijk kan zijn 's nachts.

Ik had uiteindelijk na mijn stage nog een halve week over. Ik heb besloten om naar de andere kant van Costa Rica te reizen om walvissen te bekijken. De reis naar Uvita kon ik maken binnen een dag vanuit het onderzoekscentrum. Maar het moest wel goed gepland worden anders zou ik het al niet meer kunnen redden aangezien ik ook nog geld moest pinnen in San Jose. Ik heb het toch gered, ondanks dat ik alle 3de grote busstations in San Jose heb gezien doordat ik niet de goede bus had. Aangekomen in een geweldig hostel in Uvita meteen een Nederlandse meid, Chileen en Franse jongen leren kennen en hier deze avond gezellig mee gechilled op het grote balkon met geweldig uitzicht. Een biertje gedaan en genoten van de prachtige tropische onweersbuien. Dit is echt wel het mooiste hotel dat ik ooit gezien heb, een fantastische accommodatie midden in het regenwoud.
De dag na aankomst een mooie waterval bezocht met de kamergenoten, het was alleen even schrikken toen het Chileense meisje bijna verdronk door de stroming die de waterval veroorzaakt. Maar gelukkig schoten anderen te hulp en bleef ze niet lang onder water. Uiteindelijk ook nog het strand bezocht met zen allen en de terug weg opgepikt door een Amerikaanse man die bij ons op de kamer kwam i.p.v. het Chileeense meisje. De 38 jarige amerikaan haalde ons op met de auto en vervolgens gingen wij meteen door naar een restaurant om gezellig met zijn allen uit eten te gaan. Onderweg hadden wij een soort van feestje in de auto met fijne muziek en een drankje op de achterbank rijdend over jungle weggetjes op zoek naar een goed restaurantje.
Toen wij laat thuis waren hebben wij met ze'n allen nog een paar drankjes na gedronken bij ons hotel. Wat een geweldige ervaring is het om met vrijwel onbekende mensen zo'n gezellige dag samen te hebben.

De volgende dag heb ik samen met een Nederlandse meid een walvisbootstocht gedaan, tijdens deze toch hebben wij parende schildpadden gezien. Ook eindelijk die boa constrictor waar ik al zo lang op hoopte, deze hing in een boom op het strand alvorens wij te water gingen. Bultruggen waren erg gaaf om te zien, wij zagen een vrouwtje met kalf. Onderweg kwamen er nog wat dolfijnen dicht bij de boot.
Een fantastische boot trip met bergen en regenwoud aan de kust. Rotsen met grotten, erg bijzonder.
Als kers op de taart avonds rondom het hostel veel roepende kikkers en zelfs een salamander gezien welke erg moeilijk is om te vinden zijn in Costa Rica. Kortom wat een paradijs weer waar ik in beland ben ongelooflijk.

Dit was in grote lijnen mijn hele ervaring in Costa Rica en Panama voor 15,5 weken. De volgende grote reis laat denk ik nog wel even op zich wachten, ik ben ook maar een arme student.